نرم افزار متلب (MATLAB) چیست

نرم افزار متلب چیست

متلب (به انگلیسی: MATLAB) یک محیط نرم‌افزاری برای انجام محاسبات عددی و یک زبان برنامه‌نویسی نسل چهارم است. واژهٔ متلب هم به معنی محیط محاسبات رقمی و هم به معنی خود زبان برنامه‌نویسی مورد نظر است که از ترکیب دو واژهٔ MATrix (ماتریس) و LABoratory (آزمایشگاه) ایجاد شده‌است. این نام حاکی از رویکرد ماتریس محور برنامه است، که در آن حتی اعداد منفرد هم به عنوان ماتریس در نظر گرفته می‌شوند.

کار کردن با متلب بسیار ساده است. در حقیقت تمام داده‌ها در متلب به شکل یک ماتریس ذخیره می‌شوند. برای مثال یک عدد (اسکالر) به شکل یک ماتریس ۱*۱ ذخیره می‌شود. یک رشته مانند «Whale is the biggest animal» به شکل ماتریسی با یک سطر و چندین ستون (که تعداد ستون‌ها به تعداد کاراکترهاست) ذخیره می‌شود. حتی یک تصویر به شکل یک ماتریس سه بعدی ذخیره می‌گردد که بُعد اول و دوم آن برای تعیین مختصات نقاط و بُعد سوم آن برای تعیین رنگ نقاط استفاده می‌شود. فایل‌های صوتی نیز در متلب به شکل ماتریس‌های تک ستون (بردارهای ستونی) ذخیره می‌شوند؛ بنابراین جای تعجب نیست که متلب مخفف عبارت آزمایشگاه ماتریس باشد.

علاوه بر توابع فراوانی که خود متلب دارد، برنامه‌نویس نیز می‌تواند توابع جدید تعریف کند. ساخت متلب امکان‌پذیر است. این قابلیت، ارتباط بهتری را میان برنامه‌های کاربردی نوشته‌شده با متلب و کاربران برقرار می‌کند. متلب که از محصولات شرکت مت‌ورکس است، برای گروه‌های مختلف مهندسان رشته‌های مختلف از جمله مهندسی برق، مکانیک، رایانه و… کاربرد بسیاری دارد.

قدرت نرم افزار متلب

هسته متلب برای سرعت و کارایی بالا به زبان سی نوشته شده‌است ولی رابط گرافیکی آن به زبان جاوا پیاده‌سازی گشته‌است.

برنامه‌های متلب اکثراً متن‌باز هستند و در واقع متلب (مانند بیسیک) مفسر (رایانه) است نه کامپایلر. قدرت متلب از انعطاف‌پذیری آن و راحت بودن کار با آن ناشی می‌شود، همچنین شرکت سازنده و گروه‌های مختلف، از جمله دانشگاه‌های سرتاسر جهان و برخی شرکت‌های مهندسی هر ساله جعبه‌ابزارهای خاص-کاربردی به آن می‌افزایند که باعث افزایش کارایی و محبوبیت آن شده‌است. فهرستی از این جعبه‌ابزارها در زیر آمده‌است:

• سیمیولینک، ابزاری برای شبیه‌سازی سامانه‌ها به صورت مجرد
• جعبه‌ابزار مخابرات متلب، توابع و ابزارهای محاسبات مهندسی مخابرات
• جعبه‌ابزار کنترل متلب، توابع و ابزارهای محاسبات مهندسی کنترل
• جعبه‌ابزار فازی متلب، توابع و ابزارهای محاسبات فازی
• جعبه‌ابزار محاسبات متلب، توابع و ابزارهای محاسبات عددی
• جعبه‌ابزار تخمین متلب، توابع و ابزارهای محاسبات بحث تخمین سیستم در مهندسی کنترل
• جعبه‌ابزار آمار متلب، توابع و ابزارهای محاسبات آمار
• جعبه‌ابزار جمع‌آوری داده متلب، توابع و ابزارهای جمع‌آوری داده
• جعبه‌ابزار شبکه عصبی متلب، توابع و ابزارهای محاسبات شبکه عصبی
• جعبه‌ابزار پردازش تصویر متلب، توابع و ابزارهای محاسبات پردازش تصویر
• جعبه‌ابزار پردازش صوت متلب، توابع و ابزارهای محاسبات پردازش صوت
• جعبه‌ابزار احتمالات متلب
• جعبه‌ابزار محاسبات سیمبولیک متلب
• جعبه‌ابزار کارگاه بی‌درنگ متلب، توابع و ابزارهای محاسبات سامانه‌های بی‌درنگ
• امکان اتصال به نرم افزار های طراحی و کنترل مدار

تفاوت متلب با میپل، متمتیکا، پایتون

میپل یکی از نرم‌افزارهای مشهور ریاضی است. نام ان به معنی درخت افرا (درختی شبیه درخت چنار) است که عکس برگ ان بر پرچم کاناداست. دلیل این نام‌گذاری نوشته شدن ان در دانشگاه واترلو کاناداست. میپل نرم‌افزاری قوی در زمینه ریاضیات است که کار عملی ۱۰۰ دانشجو است. راهنمای قوی میپل کار با ان را راحت کرده جدیدترین نگارش ان نگارش ۲۰۱۶۰۲ می‌باشد. حافظهٔ کامپیوتر عبارات جبری و منطق را در خود ذخیره می‌کند و بعد از ان توسط میپل پردازش شده و حل می‌گردد. طراحی الگوریتم‌های ریاضی یعنی برنامه‌نویسی ریاضی از ویژگی‌های میپل است. وقتی میپل اولین بار هنگام اجرا بار می‌شود فقط هسته که پایه و اساس سیستم میپل و شامل دستورهای بنیادی و اولیه می‌باشد به حافظه منتقل می‌شود. هسته از کدهایی به زبان C نوشته شده که تقریباً ۱۰ درصد کل سیستم میپل را دربر می‌گیرد. به منظور سرعت و کارایی بیشتر هستهٔ کوچک نگه داشته شده‌است. ۹۰ درصد بقیه به زبان میپل نوشته شده‌است که در کتابخانه‌های میپل قرار دارد.

1. فرق بین متلب و میپل

متلب یک محیط برنامه‌نویسی در حوزهٔ ریاضیات و مهندسی است که بیشتر مناسب مهندسی می‌باشد چون محاسبات ان با استفاده از تقریب سازی‌ها و تخمین‌های ریاضیست بنابراین در کارهای ریاضی کاربردی که اصل کار همان ساختن تقریب هاست ممکن است زیاد مناسب نباشد به علاوه برای کار با ان باید آموزش دید و برنامه‌نویسی در ان محیط را یادگرفت. میپل یک نرم‌افزار فوق پیشرفته ریاضی است که هم در ریاضیات وهم در مهندسی کاربرد دارد و به راحتی به محیط‌های برنامه‌نویسی دیگر مثل C یا C++ مرتبط می‌شود. برای حل تمرین ویا آموزش ریاضی و محاسبات می‌توان به ان یادداشت و انیمیشن اضافه کرد. محاسبات نمادین و محض مثل حدگیری و مسایل جبر را به راحتی انجام می‌دهد؛ و تمام مراحل حل را به کاربر نشان می‌دهد. نیاز به آموزش خاصی نخواهد داشت.

2. تفاوت مثمتیکا و میپل

مثمتیکا و میپل فرق زیادی با یکدیگر ندارند و با یادگیری یکی یادگیری دیگری آسان است. محیط کاربری یا اینترفیس مهمهترین تفاوت این دو برنامه می‌باشد. مثمتیکا فقط یک محیط برای فرمول‌نویسی دارد و برای رسم هر شکلی باید به کدنویسی تسلط داشته باشیم اما در میپل دو محیط کاربری داریم که در محیط اصلی به کدنویسی نیاز نداریم و فرمول‌های ازپیش نوشته شده موجود می‌باشد. میپل علاوه بر این محیط محیطی مانند مثمتیکا دارد که در ان به کدنویسی نیاز داریم. به‌طور خلاصه زمان محاسبه در دو نرم‌افزار تقریباً برابر است زمان بارگذاری هر دو نرم‌افزار در محیط کدنویسی یکسان است و حافظه زیادی را اشغال نمی‌کند اما محیط اصلی میپل محیطی که به کدنویسی احتیاج ندارد علاوه بر اینکه زمان بیشتری را می‌طلبد حافظهٔ بیشتری را نیز اشغال می‌کند و از این نظر این محیط از میپل مناسب دستگاه‌های قدیمی نیست.

2. تفاوت پایتون و متلب

پایتون زبان برنامه‌نویسی پایتون قدرتمند و گسترده‌است. یعنی کتابخانه‌های زیادی برای ان نوشته شده و با دانلود این کتابخانه‌ها می‌توان از کد نویسی‌های بیهوده اجتناب کرد.

متلب و پایتون راهنمای هلپ ارائه شده برای این دو زبان است. راهنمای متلب که خوده شرکت سازنده ان به همراه محیط برنامه‌نویس ان ارائه شده بسیار جامع و قدرتمند می‌باشد اما راهنمای پایتون به دلیل اوپن سورس بودن در سایت‌های مختلف و به زبان توسعه دهنده‌های گوناگون در سطح وب پراکنده شده‌است؛ بنابراین، نرم‌افزار متلب یک انتخاب بسیار مناسب برای مدل کردن جریان سیال تراکم‌پذیر و تراکم‌ناپذیر در هندسه‌های مختلف می‌باشد. در ایران ستاد توسعه هوایی و هوانوردی ریاست جمهوری به مستندسازی و حمایت از پروژه‌های متلب کرده‌است.

منبع: wikipedia